De Imari- en Arita-vazen, ontstaan in de Kyushu-regio van Japan rond de 17e eeuw, behoren tot het meest iconische porselein van de Japanse archipel. Sinds de 17e eeuw werden ze massaal naar Europa geëxporteerd en tot op de dag van vandaag fascineren ze verzamelaars met hun levendige kleuren, dynamische composities en unieke elegantie.
Maar hoe herken je ze, wat is hun geschiedenis en hoe bepaal je hun waarde vandaag?
Arita: bakermat van Japans porselein
In de stad Arita, op het eiland Kyushu, ontstond begin 17e eeuw het Japanse porselein. Na de ontdekking van een kaolienafzetting in de omgeving, ontwikkelden Koreaanse ambachtslieden in Japan technieken geïnspireerd op Chinees porselein, waarbij ze een eigen Japanse stijl creëerden.
De eerste Arita-vazen, Shoki Imari genoemd, waren bestemd voor de lokale markt: ze hadden een sobere blauwe onderglazuurdecoratie op een lichtgrijze of crèmekleurige basis.
Imari: de gouden eeuw van export naar Europa
Vanaf 1650 begon men Arita-porselein via de haven van Imari te exporteren met schepen van de Nederlandse Verenigde Oost-Indische Compagnie. De term “Imari” verwijst in Europa naar al het Arita-porselein dat in de 17e en 18e eeuw werd geëxporteerd. Imari-vazen kenmerken zich door:
- Een typisch kleurenpalet: kobaltblauw onder glazuur, rode en gouden accenten op glazuur
- Weelderige decoraties: bloemen, vogels, asymmetrische cartouches, draken, chrysanten
- Vormen aangepast aan Europese smaak: balustervazen, dekselpotten, decoratieve urnen
Deze stukken waren geliefd bij de Europese adel en voorname families: ze zijn terug te vinden in Engelse, Franse en Nederlandse koninklijke collecties.
Kakiemon, Nabeshima… verwante maar verschillende stijlen
Er bestaan andere stijlen Japans porselein uit dezelfde regio:
- Kakiemon: verfijnde decoraties op melkwitte ondergrond, zeer elegant, vaak asymmetrisch
- Nabeshima: zeer verfijnde producties exclusief bestemd voor het Japanse hof
Deze stukken worden vaak verward met Imari, maar onderscheiden zich door hun subtielere kleurenpalet, technische verfijning en beperkte herkomst.
Hoe herken je een authentieke Imari- of Arita-vaas?
Om een Imari-vaas uit de periode te identificeren (en geen latere kopie of moderne replica), moet men verschillende criteria onderzoeken:
- Het porselein: fijn, licht ivoorkleurig; vaak zwaarder dan Chinees porselein
- De decoratie: asymmetrische plaatsing van cartouches, diepte van ijzerrood, gepatineerd goudwerk
- De basis: vaak ongeglazuurd of gedeeltelijk geglazuurd, met baksporen
- De merken: zeldzaam of afwezig op 17e-eeuwse stukken; vaker voorkomend in de 19e eeuw, soms in Japanse of pseudo-Chinese karakters
Let op: vanaf de 19e eeuw zijn er veel reproducties gemaakt voor de Europese markt. Sommige stukken kunnen authentiek zijn maar van latere datum, wat hun waarde sterk beïnvloedt.
Huidige markt en interesse van verzamelaars
Imari- en Arita-vazen genieten sinds de jaren 2000 hernieuwde belangstelling, vooral vanwege hun transnationale geschiedenis en hoge decoratieve waarde. Grote stukken uit de Edo-periode, in goede staat, kunnen enkele duizenden euro’s opbrengen, of meer afhankelijk van zeldzaamheid en kwaliteit.
De in de 18e eeuw geëxporteerde vazen, soms geïntegreerd in decoratieve ensembles (schoorstenen, rariteitenkabinetten…), wekken ook grote interesse bij Europese decorateurs en antiquairs.
Laat uw Imari- of Arita-vaas taxeren
Bezit u een Japanse vaas met rode, blauwe en gouden decoratie? Het kan een oude Imari- of Arita-vaas zijn met aanzienlijke erfgoedwaarde.
Bij Baert Antiek begeleiden we u bij de identificatie en taxatie van uw Japans porselein, dankzij onze grondige kennis van Arita-producties en exportstijlen.
Stuur ons uw foto’s (vooraanzicht, basis, decoratie in detail), afmetingen en alle nuttige informatie via ons contactformulier.
Wij bieden u een gratis, vertrouwelijke en gedocumenteerde schatting, in alle transparantie.
